Met de inzameling van Plastic, Metaal en Drankkarton (PMD) bij de bron worden mensen zich bewust van de hoeveelheid verpakkingsafval. “Dat voordeel van broninzameling staat overeind, maar de realiteit in de afvalketen is minder fraai. Met een beleid dat gericht is op het maximaliseren van afvalscheiding, ongeacht wat er met gescheiden stromen gebeurt, is niemand gebaat behalve de afvalindustrie”, aldus Bellaart.
Het aanbod van plastic afval is met de PMD inzameling verveelvoudigd. Maar hergebruik blijkt moeizaam. Plastic is geen materiaalsoort, maar een verzamelnaam voor technisch verschillende kunststoffen. De laatste tijd duiken steeds meer berichten op van misstanden met de export van plastic afval. Uit de beantwoording van VVD-vragen is gebleken dat met het afval wordt gesleept. PMD wordt ingezameld in de oranje kliko, overgeladen bij de GAD en dan naar Rotterdam gereden om te worden gesorteerd bij Suez. Maar liefst 30% blijkt ‘residu’, dat via omweg Rotterdam alsnog naar de afvalverbranding gaat. Nog eens 30% bestaat uit ‘mixed plastics’ die vanuit Rotterdam naar Duitsland worden geëxporteerd, in de buurt van Leipzig. Wat er daarna gebeurt is niet duidelijk. Nog eens 10% bestaat uit metaal, dat weliswaar zeer bruikbaar is, maar dat gemakkelijker uit het restafval kan worden gehaald, aldus het Afvalfonds, een instituut van het verpakkend bedrijfsleven. Uiteindelijk blijven een paar kleine afvalstromen over die wél bruikbaar zijn.
De kosten zijn hoog. Bij afvalscheiding is steeds de belofte voorgehouden dat gescheiden afvalstromen tot opbrengsten leiden die de kosten drukken. Niets blijkt minder waar. De meest recente publicatie van Coelo (Rijksuniversiteit Groningen) over de woonlasten toont dat de afvalstoffenheffing in 2021 met gemiddeld 5.9% stijgt. Juist in de afgelopen jaren nam PMD een grote vlucht. PMD inzameling is – blijkens een rapport van de GAD – per ton ongeveer vier keer zo duur als de inzameling van restafval. Bellaart vraagt al langer aandacht voor de praktijk achter PMD inzameling met het oog op de risico’s van milieuschade, de kosten, het gesleep met afval en het gedoe voor de burgers.
Het liefst was de VVD direct overgegaan tot stopzetting in de Gooi en Vechtstreek, maar dat bleek politiek een brug te ver. Bovendien hebben de gemeenteraden hun bevoegdheden over afvalbeleid overgedragen aan de wethouders Milieu en Duurzaamheid van de Regio. Vandaar een tussenstap
met eerst een evaluatie met gemeenteraden in het najaar. Met de aangenomen motie hoopt de VVD het proces wel te versnellen. Juist vorige week maakten Utrecht en Houten bekend te willen stoppen met PMD, na eerder stopzetting in Rotterdam, Amsterdam, Leiden, Oegstgeest en Leiderdorp.